طراحی تجربه کاربری برای نسل Z
طراحی برای نسل Z نیازمند رویکردی است که بر سرعت، سادگی و تجربه‌های تعاملی تمرکز دارد.
تصور کنید در گذشته زندگی می‌کردید. زمانی که برای شروع بازی یا باز کردن یک صفحه اینترنتی باید چندین دقیقه صبر می‌کردید تا صفحه باز شود. اما بعد از مدتی، دنیای دیجیتال تغییر کرد. نسل Z فرزندان این دنیای دیجیتالی پر سرعت هستند. آن‌ها انتظار دارند همه چیز سریع، تعاملی و جذاب باشد. بنابراین، طراحیهای رابط کاربری و تجربه کاربری باید نه تنها سرعت بارگذاری بالایی داشته باشند، بلکه تجربه‌ای جذاب و تعاملی در چند ثانیه ارائه دهند تا توجه کاربران این نسل را جلب کنند.
طراحی برای نسل Z
نسل Z به افرادی گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲ متولد شده‌اند و جمعیتی حدودا ۶۹ میلیون نفر هستند. چیزهایی که برای نسل‌های قبلی ناهنجار بود، برای این نسل کاملاً عادی است. آن‌ها از دوران کودکی با دستگاه‌های دیجیتال و صفحات لمسی در ارتباط بوده‌اند و از سنین پایین گوشی هوشمند داشته‌اند. در طول روز زمان زیادی را در اینترنت می‌گذرانند و تماشای یوتیوب یکی از عادت‌های رایج آن‌هاست. علاوه بر این، به سرعت، اهمیت زیادی می‌دهند و انتظار دارند که تمام محصولات دیجیتال عملکرد سریعی داشته باشند. اگر محصولی کند باشد یا تجربه‌ی کاربری خوبی ارائه ندهد، خیلی زود از آن خسته شده و به دنبال برنامه‌هایی با سرعت بالا می‌روند. این ویژگی‌ها نشان می‌دهد که طراحان تجربه کاربری باید بیش از پیش به عملکرد، سادگی و سرعت در طراحی محصولات توجه کنند.
نکات مهم طراحی برای نسل Z
طراحی برای نسل Z با چالش‌هایی همراه است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. این نسل در محیطی قرار گرفته که فناوری همیشه در دسترس بوده و تعامل با ابزارهای دیجیتال بخش روتین زندگی آن‌هاست. به همین دلیل، انتظارات‌شان از محصولات دیجیتال با نسل‌های قبلی تفاوت دارد. آن‌ها به سرعت و سادگی اهمیت می‌دهند. اگر یک محصول کند یا گیج‌کننده باشد، ممکن است دیگر از آن استفاده نکنند. برای جلب توجه این نسل، تنها طراحی زیبا کافی نیست؛ محصول باید مفید، قابل‌فهم و دقیقاً متناسب با نیازهایشان باشد.
طراحان برای موفقیت در این زمینه، باید شناخت دقیق‌تری از عادت‌ها و ترجیحات نسل Z داشته باشند. با درک درست از شیوه زندگی و نیازهای آن‌ها، پمی‌توان محصولاتی ایجاد کرد که بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. در بخش بعد، به نکاتی اشاره خواهیم کرد که در طراحی برای نسل Z باید مورد توجه قرار گیرند:
-
درک روان‌شناسی
برای طراحی یک محصول، باید این نکته را در نظر داشت که برای چه کسانی ایجاد می‌شود و علاقه‌مندی و نیاز آن‌ها چیست. نسل Z با تکنولوژی رشد کرده و عادت دارد برای مسائل مختلف، راه‌حل‌های خاص خود را پیدا کند. محصولات باید طوری طراحی شوند که فرصت بروز خلاقیت و سرعت را برای این نسل فراهم کنند.
نسل Z تمایل دارد مرزها را بشکند. هویت این نسل انعطاف‌پذیر است و از دسته‌بندی‌های سنتی مانند «رنگ آبی برای پسر و رنگ صورتی» برای دختر اعتقاد ندارد. اگر از یک نسل Z بخواهید خود را معرفی کند ممکن است پاسخ دهد «من یک موسیقی‌دان، عکاس، طراح دیجیتال و .. هستم.» بنابراین طراحی باید به گونه‌ای باشد که همه احساس کنند می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. به عبارت دیگر، طراحی باید منعطف باشد و این احساس را منتقل کند که برای همه افراد قابل استفاده است.
-
انتظارات آنی نسل Z
نسل Z با خدمات فوری مثل استریم موسیقی یا سفارش غذای آنلاین بزرگ شده و انتظار دارند همه چیز سریع و فوری در دسترس باشد. برای این نسل، طراحی باید سرعت و کارایی داشته باشد. از ویژگی‌هایی مثل بارگذاری سریع، فرآیندهای ساده و طراحی واکنش‌پذیر (Responsive) برای جلب رضایت این نسل استفاده کنید.
-
محتوای ویدیویی و بصری
محتوای ویدیویی و بصری برای نسل Z اهمیت زیادی دارد. آن‌ها ترجیح می‌دهند از ویدیوهای آموزشی، انیمیشن‌ها و محتوای تعاملی به جای متون طولانی استفاده کنند. ویدیوها، انیمیشن‌ها و محتوای تعاملی را جایگزین متن‌های طولانی کنید تا تعامل و یادگیری بیشتر شود.
-
اهمیت اصالت
نسل Z به محتوای واقعی و کپی‌برداری نشده اهمیت زیادی می‌دهد. آن‌ها به راحتی می‌توانند تصاویر استوک و یا محتوای غیر واقعی و کپی‌برداری شده را تشخیص دهند. بنابراین، برای جلب توجه آن‌ها باید از محتوای واقعی و تولید شده توسط تیم طراحی استفاده کنید. در طراحی با لحنی واقعی، ساده و شفاف با آن‌ها صحبت کنید؛ مثل یک دوست.
-
طراحی برای موبایل
بیشتر طراحیهای امروزه بر روی صفحات وب طراحی می‌شوند. اما این نکته را مد نظر بگیرید که بخش زیادی از کاربران، نسل Z هستند و آن‌ها ترجیح می‌دهند از دستگاه‌های موبایل برای دسترسی به محصولات استفاده کنند. محتوای خود را در صفحه موبایل تست کنید. در اینجا چند نکته در این باره آورده شده است:
عادت کنید که ابتدا محتوای خود را در نمای موبایل قرار دهید. این کار به کاربران کمک می‌کند تا راحت‌تر بخوانند. در اینجا چند نکته برای رعایت آورده شده است:
-
- هر پاراگراف را زیر ۵۰ کلمه نگه دارید.
-
از جملات کوتاه‌تر (زیر ۲۰ کلمه) استفاده کنید.
-
مطالب را ابتدا در نسخه موبایل تست کنید.
- حتی برای اسناد قانونی، یک خلاصه به زبان ساده اضافه کنید.
-
- ابتدانکات کلیدی و پس از آن جزئیات را قرار دهید.
-
- اطلاعات اضافی را حذف کنید.
-
الگوی S: مناسب صفحات دارای محتوای زیاد
الگوی S بیشتر در صفحاتی استفاده می‌شود که محتوای متنی زیادی دارند، مانند مقالات، وبلاگ‌ها و صفحات خبری. در این نوع صفحات، کاربران به‌جای خواندن کامل، محتوا را اسکن می‌کنند تا سریع‌تر به اطلاعات مورد نظرشان برسند.
-
کاربرد و موقعیت‌های استفاده
این الگو معمولاً در صفحاتی با محتوای متنی گسترده به کار می‌رود؛ صفحاتی که هدف آن‌ها انتقال اطلاعات است و کاربران تمایل دارند فقط بخش‌هایی از متن را مرور یا اسکن کنند. استفاده از الگوی S در این نوع صفحات باعث می‌شود محتوای کلیدی در مسیر دید طبیعی کاربر قرار گیرد و احتمال دیده‌شدن آن افزایش یابد.
-
مسیر حرکت چشم کاربر
در این الگو، حرکت چشم کاربر از بالا سمت چپ آغاز می‌شود، به‌صورت افقی به سمت راست ادامه پیدا می‌کند، سپس به پایین حرکت می‌کند و مجدداً یک حرکت افقی دیگر انجام می‌شود. این مسیر کلی، شباهت زیادی به شکل حرف S دارد (البته از چپ آغاز می‌شود، نه راست).
-
اصول طراحی بر اساس الگوی S
- محتوای مهم در مسیر دید: تیترها، جملات کلیدی، تصاویر و اطلاعات اصلی را در نقاطی از صفحه قرار دهید که با این الگو هماهنگ باشند تا توجه کاربر بیشتر جلب شود.
- افزایش خوانایی: متن را به بخش‌های قابل اسکن تقسیم کنید. استفاده از زیرتیترها، لیست‌های بولتی یا شماره‌دار و فضای خالی کافی، خواندن را ساده‌تر و راحت‌تر می‌کند.
- استفاده از تصاویر در نقاط کلیدی: عناصر بصری مانند تصاویر، آیکون‌ها یا نمودارها را در نقاط کلیدی مسیر S قرار دهید تا هم تجربه دیداری بهتری ایجاد شود و هم حرکت چشم کاربر در صفحه بهتر هدایت شود.
-
الگوی Z : مناسب صفحات ساده و هدف‌محور
الگوی Z در صفحاتی به کار می‌رود که ساختاری ساده، مستقیم و هدف‌محور دارند؛ مانند لندینگ پیج‌ها، صفحات ثبت‌نام یا معرفی محصولات و کمپین‌ها. در این نوع صفحات، کاربر معمولاً به دنبال یک هدف مشخص است و محتوا نیز به‌صورت خلاصه و هدایت‌شده ارائه می‌شود. الگوی Z با بازتاب حرکت طبیعی چشم در این صفحات، به طراحان کمک می‌کند تا عناصر کلیدی را در مکان‌های مناسب قرار دهند.
-
کاربرد و موقعیت‌های استفاده
این الگو اغلب در صفحاتی استفاده می‌شود که محتوای کمی دارند مانند لندینگ پیج‌ها و صفحات ثبت‌نام. هدف آن‌ها هدایت سریع کاربر به یک اقدام مشخص است، مانند کلیک دکمه CTA، پر کردن فرم یا مشاهده یک محصول. استفاده از الگوی Z در چنین صفحاتی باعث می‌شود پیام اصلی، CTA و سایر عناصر مهم به‌درستی دیده شوند.
-
مسیر حرکت چشم کاربر
در این الگو، چشم کاربر ابتدا از بالا سمت چپ به‌صورت افقی به سمت بالا سمت راست حرکت می‌کند (خط اول Z). سپس به‌صورت مورب به پایین سمت چپ می‌رود و در نهایت دوباره به‌صورت افقی به سمت پایین سمت راست حرکت می‌کند. این حرکت، یک مسیر Z شکل را ایجاد می‌کند که به‌طور طبیعی کاربر را از نقطه شروع تا نقطه اقدام هدایت می‌کند.
-
اصول طراحی بر اساس الگوی Z
- چیدمان استراتژیک عناصر: لوگو، منوی اصلی، پیام کلیدی و دکمه CTA را در نقاطی از مسیر Z قرار دهید که چشم کاربر به‌طور طبیعی به آن‌ها برخورد می‌کند.
- CTAهای مؤثر: برای دکمه‌های CTA، از رنگ‌های متضاد، تایپوگرافی برجسته و متنی دعوت‌کننده استفاده کنید تا توجه کاربر سریع‌تر جلب شود.
- تعادل بصری: با استفاده متعادل از متن، تصویر و فضای خالی، مسیر دید کاربر را در طول مسیر، بدون توقف یا سردرگمی هدایت کنید.
نکات مهم برای طراحی در زبان‌های راست‌به‌چپ (RTL)
در طراحی برای زبان‌هایی مانند فارسی یا عربی، جهت حرکت چشم کاربران از راست به چپ است. به همین دلیل، الگوهای دیداری رایج مانند S و Z نیز باید متناسب با این جهت بازطراحی شوند تا تجربه‌ای روان و طبیعی برای کاربران فراهم شود. طراحی برای زبان‌های راست‌به‌چپ، نباید فقط نسخه‌ای برعکس (چپ‌به‌راست) باشد. بلکه باید طوری انجام شود که با شکل خواندن و دید کاربران این زبان‌ها هماهنگ باشد.
-
تطبیق مسیرهای بصری در الگوهای S و Z
-
-
الگوی S
- طراحی چپ به راست (LTR): در این نوع طراحی، الگوی S با حرکت افقی چشم از چپ به راست آغاز می‌شود، سپس به سمت پایین حرکت کرده و همین مسیر افقی در ردیف‌های بعدی تکرار می‌شود.
- طراحی راست به چپ (RTL): در این نسخه، همین مسیر به‌صورت آینه‌ای دنبال می‌شود: چشم از بالا سمت راست به چپ حرکت می‌کند، سپس به پایین می‌رود و همین الگوی «راست به چپ، پایین» در بخش‌های بعدی صفحه تکرار می‌شود.
-
-
-
الگوی Z
- طراحی چپ به راست (LTR): در زبان‌های LTR، چشم کاربر از بالا سمت چپ به بالا سمت راست حرکت می‌کند، سپس به‌صورت مورب به پایین سمت چپ می‌رود و از آنجا به پایین سمت راست ختم می‌شود.
- طراحی راست به چپ (RTL): در نسخه RTL، این مسیر از بالا سمت راست آغاز می‌شود، به سمت بالا سمت چپ حرکت می‌کند، سپس مورب به پایین سمت راست می‌رود و در نهایت به پایین سمت چپ می‌رسد. در نتیجه، جهت قرارگیری عناصر کلیدی در صفحه باید متناسب با این مسیر اصلاح شود.
-
-
اصول طراحی در زبان‌های راست به چپ (RTL)
- چیدمان آینه‌ای عناصر: هنگام طراحی برای زبان‌هایی مانند فارسی یا عربی، محل قرارگیری لوگو، منو، پیام اصلی و دکمه CTA را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که با مسیر طبیعی نگاه کاربر در زبان‌های راست‌به‌چپ هماهنگ باشد. این چینش باید آگاهانه و با درنظر گرفتن جریان دید انجام شود، نه صرفاً معکوس‌کردن طراحی نسخه LTR.
- تنظیم تایپوگرافی و سلسله‌مراتب بصری: اطمینان حاصل کنید که فونت، اندازه متن، فاصله‌گذاری‌ها و سلسله‌مراتب بصری با ساختار نوشتاری راست‌به‌چپ سازگار باشند تا خوانایی و قابلیت اسکن مطالب حفظ شود.
- حفظ کیفیت تجربه کاربری: طراحی RTL نباید تنها نسخه‌ای برعکس از طراحی LTR باشد. تلاش کنید تجربه‌ای کامل، دقیق و روان برای کاربران RTL فراهم کنید؛ تجربه‌ای که با عادات دیداری و شیوهٔ درک محتوای آن‌ها هم‌خوانی داشته باشد.
نمونه‌هایی موفق از طراحی UX برای جذب نسل Z
-
TikTok
این محصول با رابط کاربری ساده و روان، امکان شخصی‌سازی محتوا و تجربه‌ای جذاب، باعث محبوبیت آن در بین این کاربران امروزی شده است. این اپلیکیشن توانایی جذب سریع کاربران و تشویق آن‌ها به ایجاد خلاقیت را دارد که به یکی از تأثیرگذارترین اپلیکیشن‌های نسل جدید تبدیل شده است.
-
Spotify
اسپاتیفای دارای امکان شخصی‌سازی محتوا و رابط کاربری آسان است که مورد علاقه کاربران نسل Z است. این پلتفرم با ارائه تجربه‌ای یکپارچه در پخش موسیقی، توانسته به انتخاب اول بسیاری از کاربران جوان برای گوش‌دادن به موسیقی تبدیل شود.
-
Duolingo
دولینگو دارای امکان گیمیفیکیشن قوی برای یادگیری زبان، توجه نسل Z را به خود جلب کرده است. درس‌های کوتاه، بازی‌محور و قابل پیگیری، یادگیری را برای این نسل به تجربه‌ای سرگرم‌کننده تبدیل کرده است.
-
استوری اینستاگرام
استوری‌های ایستاگرام از علاقه کاربران نسل Z به اشتراک‌گذاری لحظات کوتاه و گذرایشان استفاده کرده و این ویژگی، فرصتی فراهم کرده تا کاربران نسل Z بتوانند لحظات روزمره خود را در قالبی کوتاه و شخصی به اشتراک بگذارند.
-
YouTube
یوتیوب با محتواهای متنوع و البته رایگان خود از قبیل موسیقی، اخبار، آموزش، ویدیوهای سرگرمی و آموزنده و … کاربران نسل Z را جذب خود کرده است. یوتیوب با مجموعه‌ای متنوع از محتوای رایگان، از موسیقی و آموزش گرفته تا سرگرمی، توانسته جایگاهی محکم در میان محبوب‌ترین پلتفرم‌های این نسل پیدا کند.
نتیجه‌گیری
نسل Z با دنیای دیجیتال رشد کرده و از کودکی با گوشی‌های هوشمند، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی آشنا داشته است. به همین دلیل، توقعات این نسل از محصولات دیجیتال با نسل‌های قبلی تفاوت دارد. سرعت، سادگی، و امکان تعامل و شخصی‌سازی برای آن‌ها بسیار مهم است.
اگر یک محصول بتواند این نیازها را به‌درستی پاسخ دهد، می‌تواند ارتباط قوی‌تری با کاربران جوان برقرار کند. طراحی تجربه کاربری برای این نسل باید علاوه بر کاربردی بودن، با سبک زندگی دیجیتال‌محور و ذهنیت منعطف آن‌ها هماهنگ باشد.
ظاهر خوب زمانی معنا دارد که با یک تجربه کاربری ساده و روان همراه باشد. تجربه باید معنادار، آسان و لذت‌بخش باشد تا در ذهن کاربر ماندگار شود.
در نهایت، طراحی زمانی موفق خواهد بود که نیازهای آن‌ها را بشناسد و خود را با آن‌ها هماهنگ کند. با این رویکرد، می‌توان تجربه‌ای خلق کرد که کاربران این نسل به‌راحتی با آن تعامل داشته باشند.
دیدگاه کاربران