تفاوت طراح محصول (Product Designer) و طراح تجربه کاربری (UX Designer)

تصور کنید که در یک تیم طراحی مشغول به کار هستید و در حال طراحی روی ایجاد یک صندلی جدید برای دفتر هستید. در این پروژه، دو نقش کلیدی وجود دارد: طراح محصول و طراح تجربه کاربری (UX).

در حالی که طراح محصول و طراح تجربه کاربری به یکدیگر وابسته و مکمل یکدیگر هستند، تفاوت‌های مهمی در وظایف و تمرکز آنها وجود دارد که باید بررسی شوند.

طراح محصول در تمام فرآیند طراحی صندلی مشارکت دارد؛ از تحقیق و ایده‌پردازی اولیه تا نهایی‌سازی و تولید. او با تیم‌های مختلف همکاری می‌کند تا اهداف کسب و کار را با نیازهای مشتری همسو کند و طرح کلی محصول را تعیین کند. او به جزئیات فنی، مواد استفاده شده و هزینه‌ها توجه دارد تا محصول نهایی با کیفیت و مقرون به صرفه باشد.

در مقابل، طراح تجربه کاربری (UX) بیشتر بر بخش عملی و تجربیات طراحی تمرکز دارد. او وظیفه دارد تا اطمینان حاصل کند که استفاده از صندلی برای کاربران راحت و دلپذیر باشد. طراح UX با انجام تحقیقات کاربری، ایجاد پروتوتایپ‌ها و تست‌های کاربری، بازخوردهای کاربران را تحلیل کرده و بهینه‌سازی‌های لازم را در طراحی اعمال می‌کند.

طراح محصول چیست؟

طراحان محصول رهبری یک تیم را بر عهده دارند و یک محصول جدید ایجاد کرده یا یک محصول موجود را بهتر می‌کنند. آن‌ها مسئول تمام فرآیند طراحی هستند و با تیم‌های مختلف همکاری می‌کنند تا محدودیت‌های فنی را برطرف کنند و از کاربردپذیری محصول از مرحله ایده‌پردازی تا تولید اطمینان حاصل کنند. در نهایت، طراح محصول به تجربه کلی محصول فراتر از جذابیت ظاهری آن کمک می‌کند.

طراح تجربه کاربری (UX) چیست؟

طراح تجربه کاربری بر بهبود رضایت کاربران تمرکز دارد. آن‌ها با بهبود کاربردپذیری، دسترسی‌پذیری و تعامل بین کاربر و محصول، سعی می‌کنند تجربیات روان و معناداری ایجاد کنند. کار آن‌ها بر کل فرآیند استفاده از محصول، از جمله برندینگ، طراحی، کاربردپذیری و عملکرد تاثیر می‌گذارد.

تاریخچه

طراحی محصول به عنوان یک رشته مستقل از طراحی صنعتی نشأت گرفته و با وقوع انقلاب صنعتی و ظهور کارخانه‌های تولید انبوه به سرعت تکامل یافته است. در ابتدا، طراحان صنعتی بر طراحی محصولات فیزیکی تمرکز داشتند، اما با گذشت زمان و با گسترش فناوری، دامنه فعالیت‌های آن‌ها به محصولات دیجیتال، نرم‌افزاری و تجربیات غیرمادی نیز گسترش یافت. طراحی محصول اکنون یک رشته چند بعدی است که شامل هنر، علم و کسب‌وکار می‌شود و به ابزارها و روش‌های مدرن مانند طراحی تفکری و تحقیق کاربری متکی است. نقش طراحان محصول امروز شامل همکاری نزدیک با تیم‌های مختلف برای ایجاد محصولاتی است که هم از نظر تجاری موفق و هم از نظر کاربری رضایت‌بخش باشند.

اصطلاح «تجربه کاربر» توسط دکتر دونالد نورمن، دانشمند و طراح شناختی، در کتاب معروفش «طراحی اشیا روزمره» که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد، معرفی شد. او معتقد بود که اصطلاحات مشابهی مثل «رابط انسانی» و «کاربردپذیری» بسیار محدود هستند. در دهه ۱۹۹۰، با گسترش رابط‌های دیجیتال، اصطلاح تجربه کاربر بیشتر مورد استفاده قرار گرفت.

دان نورمن نقش مهمی در شکل‌گیری حوزه طراحی UX داشت. او در سال ۱۹۹۳ به عنوان معمار تجربه کاربری به شرکت اپل پیوست و به توسعه یک رویکرد طراحی کاربر‌محور در این شرکت کمک کرد. دیگر چهره‌های تاثیرگذار در توسعه اولیه طراحی تجربه کاربری، جیکوب نیلسن بود که بر کاربردپذیری و متدولوژی‌های طراحی کاربر‌محور تاکید داشت.

تفاوت‌های بین طراحان محصول و طراحان UX

در حالی که طراحی محصول و طراحی UX اشتراکات زیادی دارند، هر کدام تمرکز منحصر به فردی داشته که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. بیایید به بررسی عمیق‌تر این نقش‌ها بپردازیم و شباهت‌ها، تفاوت‌ها و مشارکت‌های ویژه آن‌ها در فرآیند طراحی را بررسی کنیم.

شباهت‌ها

طراحان محصول و طراحان تجربه کاربری (UX) هر دو به شدت به ابزارها و روش‌های UX متکی هستند. در حالی که وظایف خاص ممکن است آن‌ها را از هم متمایز کند، هر دو نقش تلاش می‌کنند تا تجربه کاربری نهایی روان و شهودی باشد. این بدان معناست که هر دو باید بتوانند از ابزارهای مشترک UX مانند Balsamiq، Sketch، Lucid Chart و ابزارهای طراحی مانند Figma استفاده کنند.

تفاوت‌ها

• توجه به کسب و کار

طراحان محصول معمولاً بیشتر به اولویت‌های کسب و کار آگاه هستند. آن‌ها بیشتر با تیم‌های کسب و کار یا محصول کار می‌کنند تا نیازهای تجاری در محصول نهایی برآورده شود. این ممکن است شامل همکاری نزدیک‌تر با تیم‌های کسب و کار باشد.

• رهبری فرآیند طراحی

طراحان محصول اغلب مسئول هدایت کل فرآیند طراحی یک محصول هستند. آن‌ها می‌توانند تیم‌های UX، طراحان بصری، پژوهشگران و تیم‌های کسب و کار را هماهنگ کنند تا همه نیازهای محصول برآورده شود. به همین دلیل، طراحان محصول معمولاً تجربه‌ای در رهبری پروژه‌ها یا تیم‌ها دارند.

• تمرکز بر طراحی

طراحان UX بیشتر بر طراحی عناصر بصری و تعاملی محصول تمرکز دارند. این بدان معنا نیست که طراحان محصول این کار را نمی‌کنند، اما طراحان UX بیشتر به جزئیات عملی طراحی یک محصول کاربرپسند می‌پردازند.

به طور کلی، در حالی که هر دو نقش به بهبود تجربه کاربری و موفقیت محصولات کمک می‌کنند، طراحان محصول بیشتر به جنبه‌های تجاری و کسب و کار توجه دارند، در حالی که طراحان UX بر بهبود تعاملات و تجربیات کاربر تمرکز می‌کنند. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که هر دو نقش به طور همزمان مکمل یکدیگر باشند و با همکاری نزدیک، محصولاتی موفق و کاربر‌‌پسند ایجاد کنند.

تبدیل شدن به طراح محصول یا طراح UX

با توجه به اینکه هر دو نقش به مهارت‌های مشابهی نیاز دارند، مسیرهای طراحی UX و طراحی محصول می‌توانند به راحتی یکدیگر را تکمیل کنند. تبدیل شدن از یک طراح UX به طراح محصول می‌تواند با کسب تجربه بیشتر و افزایش مسئولیت‌ها، یک انتقال آسان باشد.

اگر در ابتدای کار طراحی هستید، باید درک خود را از مفاهیم UX تقویت کرده و با ابزارهای طراحی آشنا شوید. در اینجا نگاهی به این مفاهیم داریم:

• مفاهیم و مهارت‌های UX

  • تفکر کاربر‌محور

تمرکز بر نیازها و تجربیات کاربران بسیار مهم است. طراحی UX فقط یک ذهنیت نیست، بلکه شامل انجام وظایفی مانند پروتوتایپ‌سازی، ساخت وایرفریم‌ها و طراحی سفرهای کاربر یا جریان‌های کاربر است. این مهارت‌ها، پایه‌های کاری شما به عنوان طراح محصول نیز خواهند بود.

• ابزارها و اصول طراحی

  • ابزارهای طراحی

طراحان UX باید با مهم‌ترین ابزارهای طراحی آشنا باشند که معروف‌ترین آن‌ها شامل Figma، Sketch می‌شود.

• • اصول طراحی

درک قوی از اصول طراحی مانند تایپوگرافی و نظریه رنگ‌ها نیز یک اصل مهم است.

• مهارت‌های مورد نیاز برای حرکت به سمت طراحی محصول

  • رهبری پروژه‌ها

بسیاری از توصیف‌های شغلی برای طراحان محصول نیاز به تجربه قبلی در نظارت بر پروژه‌ها دارند. این ممکن است چیزی باشد که به تدریج در یک نقش طراحی کنونی می‌توانید به آن دست یابید.

• • همکاری با تیم‌های مختلف

طراحان محصول باید با تیم‌های کسب و کار همکاری کنند و نتیجه‌گیری‌های خود را بر اساس داده‌ها در مورد بهترین روش‌ها، انجام می‌دهند. داشتن درک گسترده‌تر از اهمیت و اولویت‌های یک محصول نیز مهم خواهد بود.

 مسئولیت‌ها و وظایف شغلی یک طراح UX

• درک و تعریف اهداف، انگیزه‌ها و رفتارهای کاربران از طریق تحقیقات کاربری.
• ایجاد پرسوناهای کاربری، نقشه‌های سفر کاربر و طرح‌های اولیه (وایرفریم‌ها) برای نمایش و هدایت تجربه کاربری.
• طراحی چیدمان رابط کاربری و جریان ناوبری.
• آزمودن مفاهیم طراحی و تکرار آن‌ها بر اساس بازخورد کاربران و نتایج مصاحبه‌های کاربردپذیری.
• همکاری با طراحان رابط کاربری (UI)، توسعه‌دهندگان و مدیران محصول برای اطمینان از اینکه محصول نهایی تجربه کاربری بی‌نقصی ارائه می‌دهد.

مسئولیت‌ها و وظایف شغلی یک طراح محصول

• انجام تحقیقات کاربری و ایجاد پرسوناهای کاربری برای درک نیازها و انگیزه‌های کاربران. یک طراح محصول ممکن است از مصاحبه‌ها، پرسشنامه‌ها، مطالعات روزانه، داده‌های تحقیقات بازار ثانویه، یا ابزارها و منابع دیگر برای درک کاربران و زمینه کسب‌وکار محصول استفاده کند.
• ایده‌پردازی و طراحی مفاهیم بر اساس بینش‌های به‌دست‌آمده از تحقیقات.
• توسعه و آزمودن نمونه‌های اولیه سطح بالا، جمع‌آوری بازخورد کاربران برای بهبود طرح‌ها.
• همکاری با توسعه‌دهندگان، مدیران پروژه و سایر اعضای تیم برای اجرای طرح‌های خود.
• حفظ رویکرد طراحی مبتنی بر کاربر، همواره با هدف بهبود تجربه کاربری.

طراح محصول یا طراح تجربه کاربری

انتخاب بین حرفه طراحی محصول و طراحی تجربه کاربری (UX) بیشتر به علایق، مهارت‌ها و نوع کاری که از آن لذت می‌برید بستگی دارد. هر دو نقش می‌توانند مسیرهای شغلی موفق و پردرآمدی را فراهم کنند. اما هر کدام نیاز به مجموعه‌ای از مهارت‌های متفاوت دارند و بر جنبه‌های مختلف فرآیند طراحی تمرکز دارند.

• ارزیابی علایق و مهارت‌ها

ابتدا باید علایق و توانایی‌های خود را بررسی کنید. اگر از فکر کردن به مسائل کلان و مدیریت جنبه‌های مختلف یک محصول لذت می‌برید، ممکن است برای طراحی محصول مناسب باشید. همچنین اگر می‌خواهید در تمام چرخه عمر محصول – از ایده‌پردازی تا عرضه به بازار – شرکت داشته باشید، طراحی محصول می‌تواند انتخاب درستی برای شما باشد. این نقش نیازمند دانش خوب از فناوری، طراحی رابط کاربری، روندهای بازار و مهارت‌های قوی در حل مسئله و رهبری است.

از طرف دیگر، اگر به درک رفتار کاربران، انجام تحقیقات و ایجاد رابط‌های کاربری ساده و جذاب علاقه‌مندید، طراحی UX ممکن است برای شما مناسب‌تر باشد. طراحان UX باید توانایی همدلی با کاربران، تفکر تحلیلی، مهارت‌های تحقیقاتی و توانایی استفاده از ابزارهای طراحی UX و ایجاد وایرفریم‌ها و پروتوتایپ‌ها را داشته باشند.

• مسیرهای شغلی و فرصت‌ها

هر دو حوزه فرصت‌های قابل توجهی برای رشد شغلی فراهم می‌کنند. به عنوان یک طراح محصول، می‌توانید به نقش‌های ارشد پیشرفت کنید، تیم‌های طراحی را رهبری کنید یا حتی مدیر محصول شوید. طراحان محصول اغلب در شرکت‌های فناوری، آژانس‌های طراحی و استارتاپ‌ها فرصت‌های شغلی پیدا می‌کنند.

در نهایت، انتخاب بین این دو مسیر شغلی باید بر اساس ارزیابی دقیق مهارت‌ها، علایق و اهداف بلندمدت شما انجام شود.

نتیجه‌گیری

درک تفاوت‌ها و شباهت‌های بین طراحان محصول و طراحان تجربه کاربری (UX) برای هر کسی که به حوزه طراحی علاقه‌مند است، ضروری است. این دو نقش، هرچند که از بسیاری جهات به هم مرتبط هستند، اما هر کدام تمرکز و مهارت‌های خاص خود را دارند. طراحان محصول بر تمامی جنبه‌های محصول از مفهوم‌سازی تا عرضه به بازار نظارت دارند و تلاش می‌کنند تا ارزش تجاری و جذابیت محصول را حفظ کنند. در مقابل، طراحان تجربه کاربری با تمرکز بر نیازها و رفتارهای کاربران، بهبود تجربه کاربری را هدف اصلی خود قرار می‌دهند.

به هر حال، هر دو نقش فرصت‌های شغلی پرباری را ارائه می‌دهند و می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر موفقیت محصولات و رضایت کاربران داشته باشند. با درک عمیق‌تری از این نقش‌ها و به دست آوردن مهارت‌های لازم، می‌توانید مسیر شغلی مناسبی را انتخاب کرده و در دنیای پویا و متغیر طراحی موفق شوید.

منابع

• coursera
• career foundry
• Reddit
• interaction design foundation
• bootcamp.uxdesign
• nngroup/product and ux study
• nngroup/uxdesigncareers
• nngroup.media
• Amanjacademy
• uxpin.com