تحقیقات میدانی (Field study)
نوعی پژوهش است که کاربر را در حین تعامل با محصول و در محیط طبیعی بدون هیچ‌گونه دخالت مشاهده می‌کند.
تصور کنید در حال طراحی اپلیکیشن مسیریابی هستید. شما روی رابط کاربری آن کار کرده‌اید و بنظرتان همه چیز عالی و کاربردی است. آیا کاربران در شرایط و محیط واقعی هم با شما هم‌نظر هستند؟ آیا در خیابان‌های فرعی و یا شلوغ هم می‌توانند مسیر را به درستی پیدا کنند؟ اینجاست که تحقیقات میدانی اهمیت دارد. به‌جای اینکه رفتار کاربران را در یک اتاق جلسه آرام و کنترل‌شده بررسی کنید، تعامل آنها با محصول را در محیط زندگی‌شان مشاهده می‌کنید. برای مثال، بررسی می‌کنید که آیا کاربران در هنگام مکان‌یابی در یک اتوبان شلوغ به دلیل سرعت پایین اینترنت یا حواس‌پرتی دچار مشکل می‌شوند یا خیر؟
تحقیقات میدانی به طراحان کمک می‌کند تا چالش‌های واقعی کاربران را ببینند، رفتارهای غیرمنتظره آنها را در شرایط بحرانی کشف کنند و بفهمند طراحی محصول شما در شرایط واقعی چقدر کارآمد است. این بینش‌های ارزشمند چیزی است که شما آنها را فقط در شرایط واقعی کاربر می‌توانید بدست آورید.
تحقیقات میدانی چیست؟
مطالعه میدانی نوعی تحقیق زمینه‌ای (Context Research) است که در محیط طبیعی کاربر انجام می‌شود. این روش پژوهشی است که کاربر را در حین تعامل با محصول و در محیط طبیعی بدون هیچ‌گونه دخالت مشاهده می‌کند. شاید بتوان گفت که تحقیقات میدانی در تضاد با تحقیقات آزمایشگاهی است که در آن افراد در یک مجموعه بسیار کنترل شده عمل می‌کنند. مطالعات میدانی یک روش پژوهشی قوی است و زمانی موثر است که پژوهشگران نیازمند درک تاثیر محیط بر رفتار کاربران هستند.
با این حال، مطالعات میدانی می‌تواند نقاط ضعفی که در روش‌های دیگر است را جبران کند:
- مشاهده کاربران در محیط‌های واقعی داده‌های خاصی را در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد که بطور مستقیم بر نیازهای کاربران مرتبط است. تحقیق میدانی که بر وظایف خاصی تمرکز دارد به پژوهشگران کمک می‌کند یاد بگیرند که چگونه از این وظایف به بهترین شکل پشتیبانی کنند. به عنوان مثال، آیا مردم تمایل دارند از محصول یا خدمات در خودرو استفاده کنند؟ یا حتی در یک مرکز درمانی؟ و یا در یک کیوسک؟ تحقیقات میدانی کمک می‌کند تا بفهمیم طراحی محصول تا چه اندازه نیازهای واقعی کاربران را در شرایط مختلف پوشش می‌دهد.
- محیطی که افراد در آن وظایف خود را انجام می‌دهند، می‌تواند مشکلاتی را نشان دهد که ممکن است حتی به آن فکر نکرده باشید. مانند مشکلاتی که هنگام معرفی ابزارها یا فرآیندهای جدید در هنگام استفاده به وجود می‌آیند. همچنین این امکان را فراهم می‌کند که درک کنید سیستم‌ها در شرایط عادی استفاده، چقدر خوب عمل می‌کنند؛ مثلاً وقتی افراد حواسشان پرت است، در محیط‌های پر سروصدا هستند یا در حال تعامل با دیگران‌اند.
انواع تحقیقات میدانی
تحقیقات میدانی بسیار گسترده است. این مطالعات می‌توانند کاملاً عمیق و بدون محدودیت باشند یا سطحی و هدفمندتر، به‌طوری‌که شامل تست نمونه‌های اولیه یا استفاده از سیستم‌های موجود باشند.
-
مشاهده مستقیم (Direct Observation)
مشاهده مستقیم یک تحقیق است که در آن محقق فقط مشاهده‌کننده است؛ محققان در فعالیت‌های شرکت‌کنندگان دخالتی نمی‌کنند و هیچ حرفی نمی‌زنند. این روش برای انجام تحقیقات در مورد فرآیندهای کاربر مفید است. به عنوان مثال گوش دادن به تماس‌های پشتیبانی مشتری برای فهمیدن مشکلات کاربران، مشاهده حرکت افراد در پارک‌های تفریحی برای درک نحوه تصمیم‌گیری آنها و مشاهده کارکنان فروش و مشتریان در فروشگاه‌ها برای بررسی رفتارهای متقابل نمونه‌هایی از مشاهده مستقیم هستند.
-
پژوهش زمینه‌ای (Contextual Inquiry)
این نوع پژوهش، به درک نحوه تعامل کاربران با محصولات در محیط طبیعی‌شان کمک می‌کند. این روش شامل مصاحبه و مشاهده رفتار کاربر در حین انجام وظایف است. فرآیند انجام آن شامل مصاحبه مستقیم با کاربر و سپس مشاهده رفتار او در حین استفاده از محصول است. در این روش، کاربر نحوه کار با محصول را برای پژوهشگر توضیح می‌دهد. پژوهش‌های زمینه‌ای به محققان کمک می‌کنند تا مشکلات موجود در محصول را شناسایی و طراحی بهتر و کارآمدتری ارائه دهند.
-
بازدید از محیط مشتری (Customer-Site Visits)
مشاهده محیط واقعی مشتری ترکیبی از مشاهدات مستقیم و مصاحبه با مشتری است که اغلب توسط مشتری یا کارفرما هدایت می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است با آنها از یک مرکز بازدید کنید یا همراه با او یک سیستم را بررسی کنید. این بررسی‌ها می‌تواند به شما در درک مسائل مربوط به کاربردپذیری که در یک صنایع خاص یا محیط کاری یا در مقیاس‌های خاص به وجود می‌آید، کمک کند.
-
قوم‌نگاری (Ethnography)
قوم‌نگاری نیازمند توجه کامل در محیط طبیعی یک فرد یا گروه برای مدت طولانی است، در برخی موارد به عنوان عضوی از یک گروه در کنار آنها زندگی می‌کنید. این به شما امکان می‌دهد تا بینشی در مورد مدل‌های ذهنی و موقعیت‌های اجتماعی به دست آورید که می‌تواند به محصولات و خدمات کمک کند. این نوع پژوهش به ویژه زمانی مفید است که مخاطب هدف شما در فرهنگ یا محیطی متفاوت از فرهنگ شما زندگی می‌کند.
بهترین زمان برای انجام یک مطالعه میدانی چه زمانی است؟
پژوهش میدانی را می‌توان در هر زمانی انجام داد، اما بهترین زمان قبل از شروع طراحی (یا بازطراحی) است، زیرا چنین پژوهش‌هایی باعث تغییرات اساسی در درک کاربران می‌شود و می‌تواند آنچه را که برای آنها طراحی می‌کنید، تغییر دهد. به طور کلی، استفاده از مطالعات میدانی درست زمانی که در حال درک فضای مشکل هستید، منطقی است.
همچنین مطالعات میدانی در مراحل بعدی طراحی یا توسعه، به عنوان یک ارزیابی پژوهشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاهی اوقات به آن «تست میدانی» یا «تست بتا» گفته می‌شود. تست میدانی نوعی از تحقیقات میدانی است که در آن نمونه اولیه محصول را در محیط واقعی کاربر تست می‌کنند تا مشکلات آن مشخص شود.
نحوه انجام مطالعه میدانی
۱. یک نقشه راه برای تحقیق میدانی ایجاد کنید
برای انجام یک تحقیق میدانی، باید نقشه راه دقیقی طراحی کنید تا مطمئن شوید عناصر مهم را فراموش نکرده‌اید. این عناصر عبارتند از: اهداف مطالعه، فرضیات، روش‌های جمع‌آوری داده‌ها، جدول زمانی و برنامه‌های احتمالی، که ممکن است مشکلی غیرمنتظره مانند تأخیر در جمع‌آوری داده‌ها یا عدم دسترسی به کاربران، باید برنامه جایگزین داشته باشید تا تحقیق متوقف نشود.
۲. وسایل لازم را جمع آوری کنید
مرحله بعدی فراهم کردن امکانات لازم برای تحقیقات میدانی است، این امکانات می‌تواند به شکل دستگاه‌های ضبط مانند دوربین، لپ تاپ و هر چیز دیگری باشد که برای انجام مطالعه به آن نیاز دارید. مطمئن شوید که تجهیزات خود را از قبل به طور کامل تست کرده‌اید تا مطمئن شوید که مشکلی ندارند.
۳. در محیط یادداشت‌برداری کنید
یکی از مزیت‌های اصلی مطالعه میدانی این است که محققان فرصت منحصر به فردی برای مشاهده یا تعامل در زمان واقعی با افراد خود دارند. با ثبت تمام مشاهدات در زمان واقعی اطمینان حاصل کنید که تمامی داده‌ها را ثبت کرده‌اید. استفاده از یک رویکرد سیستماتیک برای این امر به شما کمک می‌کند تا در مسیر، یادداشت‌های منسجمی را ثبت کنید.
۴. داده های جمع‌آوری شده را تجزیه و تحلیل کنید
هنگامی که از داده‌های جمع‌آوری شده راضی هستید، نوبت به تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، می‌رسد. الگوها را شناسایی کنید و قبل از نتیجه‌گیری، داده‌های کمی و کیفی خود را در نظر بگیرید.
۵. یافته های خود را به اشتراک بگذارید
در پایان، یافته‌های خود را با ذینفعان به اشتراک بگذارید. اطمینان حاصل کنید که گزارش‌ها و ارائه‌های شما دارای بینش‌های عملی و داده‌هایی هستند که به خوبی توضیح داده شده‌اند.
مزایای تحقیقات میدانی
در اینجا لیستی از مزایای برتری که مطالعات تحقیقات میدانی ارائه می دهند آورده شده است:
۱. درک مشکلات متنی
یکی از متمایزترین مزایای مطالعات میدانی این است که امکان درک عمیق زمینه‌ای را که در آن یک رفتار یا یک تعامل کاربر رخ می‌دهد، دارید. با مشاهده سوژه‌ها در یک محیط طبیعی، محققان می‌توانند تفاوت‌های ظریف آن محیط طبیعی و تأثیر آنها بر افراد را درک کنند.
۲. نگاه کل‌نگر به هدف تحقیق
تحقیق میدانی اجازه می‌دهد تا دیدی جامع‌تری از هدف پژوهش پیدا کنیم. این مسئله را می‌توان در یک محیط تحقیقاتی با متغیرهای متعدد و تعاملات پیچیده ثابت کرد.
۳. همدلی بالاتر با شرکت‌کنندگان
این نوع تحقیق همچنین باعث افزایش همدلی با شرکت‌کنندگان در طول پژوهش می‌شود. همدلی یکی از مهم‌ترین عناصر مطالعات میدانی است زیرا محقق باید بتواند اعتماد افراد را جلب کرده و با آنها ارتباط برقرار کند تا از داده‌های بی‌طرفانه، اطمینان حاصل کند.
معایب مطالعات میدانی
با این حال، مطالعات میدانی دارای چند محدودیت نیز هستند:
۱. اثر مشاهده‌کننده (Observer Effect)
«اثر مشاهده‌کننده» یکی از معایب اصلی روش تحقیق میدانی است. حضور ناظم در تست می‌تواند به طور بالقوه بر رفتار شرکت‌کننده تاثیر بگذارد که منجر به بینش‌های سوگیرانه شود. به عبارت ساده‌تر، حضور یک محقق در یک موقعیت باعث می‌شود که افراد به‌طور ناخودآگاه رفتارشان را به‌گونه‌ای غیرطبیعی یا متفاوت از حالت عادی به نمایش بگذارند.
۲. هزینه‌های تحقیق
برای انجام یک تحقیق میدانی نیازهایی از قبیل بودجه، زمان و منابع مورد توجه است. به همین دلیل محققانی که تصمیم به شرکت در این نوع تحقیق دارند، باید از قبل برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشند.
۳. چالش‌های پشتیبانی
مطالعات میدانی همچنین ممکن است چالش‌های زیادی داشته باشد، مانند سفر به خارج از کشور، کسب رضایت برای دسترسی به محیط‌های مختلف و سنجش تفاوت‌های فرهنگی. محققان باید این موارد را برنامه‌ریزی کنند تا اطمینان حاصل شود که تحقیق می‌تواند انجام شود.
۴. مدیریت داده‌ها
هنگام انجام مطالعات میدانی، جمع‌آوری و مدیریت داده‌ها می‌تواند یکی دیگر از موانع باشد. این مطالعات اغلب حجم عظیمی از داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند که ترکیب و تجزیه و تحلیل آنها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
نتیجه‌گیری
زمانی که در مورد محصولات یا خدمات موجود با مشکلات یا رفتارهای غیرقابل‌درک کاربران برخورد می‌کنید، یکی از بهترین روش‌ها برای درک این موضوع، مطالعات میدانی است. این روش به شما کمک می‌کند تا نگاه جدیدی پیدا کنید و دیدگاه‌تان براساس رفتار واقعی کاربران در محیط‌های واقعی آنها بدست آید. انجام تحقیقات در محل کار یا زندگی کاربران برای درک اینکه آیا محصولات یا خدمات جدید می‌توانند کارشان را آسان‌تر کنند، بسیار مهم است. حدس و گمان‌های قبل را فراموش کنید و اجازه دهید بینش‌های واقعی کاربران، ایده‌های شما را تست کند.
دیدگاه کاربران